Trong hệ thống đường ống công nghiệp, van cầu (Globe Valve) là một công cụ tinh chỉnh dòng chảy với độ chính xác gần như tuyệt đối. Khác với những loại van chỉ đóng hoặc mở, van cầu cho phép bạn làm chủ lưu lượng, kiểm soát áp suất một cách mượt mà.

Nhờ cấu trúc độc đáo và khả năng điều tiết linh hoạt, van cầu đã trở thành “trái tim điều phối” trong các hệ thống hơi nóng, hóa chất, nước sạch. Nó là lựa chọn hàng đầu cho các nhà máy đòi hỏi sự ổn định và độ an toàn cao trong vận hành.

Tại vanmiennam.com, chúng tôi cung cấp giải pháp kiểm soát dòng chảy thông minh nhờ ứng dụng dòng van cầu. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn thông qua bài viết dưới đây.

Van cầu là gì?

Van cầu còn được gọi bằng những cái tên quen thuộc như van chữ ngã hoặc van yên ngựa là một thiết bị điều khiển dòng chảy không thể thiếu trong các hệ thống công nghiệp. Van này được thiết kế để thực hiện hai chức năng chính: đóng/mở hoặc điều tiết lưu lượng của chất lỏng hoặc khí.

Van được gọi là “cầu” bởi vì hình dáng tổng thể thân van bao gồm hai nửa hình bán cầu, ngăn cách bởi một tấm chắn có lỗ điều tiết bên trong. Cấu tạo này tạo nên ưu thế vượt trội trong các ứng dụng cần điều chỉnh lưu lượng mượt mà và chính xác.

Thành phần cấu tạo và nguyên lý làm việc của van cầu

Tìm hiểu về cấu tạo giúp chúng ta hiểu rõ nguyên lý làm việc và những ưu điểm của dòng van cầu.

Cấu tạo van cầu

Van cầu có thiết kế phức tạp hơn nhiều loại van công nghiệp khác, nhưng chính sự phức tạp này mang lại khả năng điều tiết lưu lượng cực kỳ chính xác và ổn định. Một van cầu tiêu chuẩn bao gồm những bộ phận chính sau:

• Thân van (Body): Là phần chính của van, thường được chế tạo từ gang, inox, thép, nhựa hoặc đồng tùy theo môi chất sử dụng. Thân van định hình dòng chảy đi theo hướng chữ Z, tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát lưu lượng.
• Nắp van (Bonnet): Gắn trên thân van, thường được cố định bằng ren hoặc bulong. Đây là phần bảo vệ ty van và các bộ phận chuyển động bên trong. Có thể tháo rời khi cần bảo trì hoặc thay thế linh kiện.
• Đĩa van (Disc): Có hình nón, hình cầu hoặc hình yên ngựa. Là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với ghế van để đóng/mở dòng chảy. Đĩa van di chuyển lên xuống theo phương thẳng đứng để điều chỉnh lượng lưu chất đi qua.
• Ghế van (Seat): Là bề mặt cố định nằm bên trong thân van, nơi đĩa van tiếp xúc để tạo độ kín khi đóng. Ghế van thường được gia công cứng để chịu mài mòn cao.
• Ty van (Stem): Kết nối từ tay điều khiển đến đĩa van. Khi tay quay xoay, ty van sẽ nâng hoặc hạ đĩa van. Có hai dạng chính: ty nổi và ty chìm.
• Tay quay hoặc bộ điều khiển: Dùng để điều chỉnh ty van. Với van cầu tự động, có thể sử dụng bộ truyền động khí nén hoặc điện để thay thế tay quay thủ công.
• Gioăng làm kín: Đảm bảo không rò rỉ tại các điểm ghép nối như giữa nắp van và thân van. Thường được làm từ cao su, PTFE hoặc vật liệu chịu nhiệt.

Nguyên lý làm việc của van cầu

Van cầu hoạt động dựa trên chuyển động tuyến tính của đĩa van theo phương thẳng đứng. Khi người dùng xoay tay quay (hoặc khi bộ truyền động tác động), ty van sẽ di chuyển lên hoặc xuống, kéo theo đĩa van tách rời hoặc tiếp xúc với ghế van.

• Khi mở, đĩa van được nâng lên khỏi ghế van, cho phép lưu chất chảy qua phần lỗ điều tiết trong thân van.
• Khi đóng, đĩa van hạ xuống và ép chặt vào ghế van, ngăn chặn hoàn toàn dòng chảy.

Dòng chảy bên trong van cầu thường đi theo hướng chữ Z, khiến chất lỏng phải đổi hướng hai lần. Thiết kế này tuy gây tổn thất áp suất cao hơn so với van bi hay van cổng, nhưng lại mang đến khả năng điều tiết chính xác, mượt mà và kiểm soát lưu lượng tối ưu.

Chính vì vậy, van cầu được đánh giá là phù hợp với những ứng dụng yêu cầu kiểm soát dòng chảy tinh vi như hơi nóng, khí nén, hóa chất hoặc các quy trình sản xuất cần sự ổn định cao.

Phân loại van cầu phổ biến

Dựa vào chất liệu cấu tạo và phương thức vận hành để chúng ta có thể phân loại van cầu một cách cơ bản nhất.

Phân loại theo chất liệu

Để đáp ứng đa dạng môi trường và ứng dụng, van cầu được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau. Mỗi chất liệu mang đến những ưu điểm riêng, phù hợp với từng điều kiện vận hành cụ thể. Bảng dưới đây giúp bạn dễ dàng lựa chọn loại van cầu theo chất liệu phù hợp:

Loại van cầu	Đặc điểm nổi bật
Van cầu gang	Giá thành thấp, độ bền tốt, phù hợp hệ thống nước và khí nén trung áp.
Van cầu inox	Chống ăn mòn vượt trội, dùng tốt với hóa chất, nước biển, thực phẩm.
Van cầu thép	Chịu được áp suất và nhiệt độ cao, lý tưởng cho hơi nóng và dầu truyền nhiệt.
Van cầu nhựa	Chống hóa chất nhẹ tốt, nhẹ, giá rẻ, nhưng không dùng cho nhiệt độ cao.
Van cầu đồng	Kích thước nhỏ, dùng cho dân dụng, độ kín tốt, bền bỉ với nước sạch và khí gas.

Phân loại theo vận hành

Với xu hướng về tự động hóa mà các nhà sản xuất van cũng phát triển nhiều dòng van cầu với cách thức vận hành khác nhau.

Van cầu tay quay – Điều khiển cơ học ổn định

Van cầu tay quay là loại phổ biến nhất trong các hệ thống điều khiển cơ học truyền thống. Với thiết kế bánh xoay lớn, người vận hành có thể dễ dàng điều chỉnh độ mở của đĩa van bằng tay, từ đó kiểm soát chính xác lưu lượng dòng chảy.

Dựa theo kiểu kết nối có thể chia thành 2 loại:

• Van cầu mặt bích: Được thiết kế có 2 mặt bích để kết nối vào đường ống với nhiều tiêu chuẩn khác nhau tùy vào mỗi hãng
• Van cầu lắp ren: Kết nối với đường ống nhanh gọn bằng ren, thường dùng cho đường ống kích thước nhỏ.

Loại van này thường được sử dụng phổ biến trong hệ thống hơi nên cũng có thể gọi là van cầu hơi. Ưu điểm của van cầu tay quay là đơn giản, bền bỉ, ít hỏng vặt và dễ bảo trì.

Van cầu điều khiển điện – Tự động hóa thông minh

Van cầu điều khiển điện là giải pháp lý tưởng cho các hệ thống hiện đại yêu cầu khả năng điều tiết tự động và chính xác. Loại van này sử dụng mô tơ điện để điều khiển ty van lên xuống, thay thế hoàn toàn thao tác thủ công. Nhờ đó, van có thể tích hợp dễ dàng với các hệ thống điều khiển trung tâm, PLC,…

Van cầu điều khiển điện có thể vận hành đóng mở hoàn toàn(ON/OFF) hoặc đóng mở theo góc (Tuyến tính) thông qua tín hiệu analog. Van cầu điện thường được sử dụng trong các hệ thống nồi hơi hoặc hệ thống chiller.

Ưu điểm của loại van này là độ chính xác cao, vận hành ổn định, giảm thiểu sai số do con người và hỗ trợ điều khiển từ xa tiện lợi.

Van cầu điều khiển khí nén – Nhanh chóng và an toàn

Van cầu điều khiển khí nén là giải pháp tối ưu cho các hệ thống yêu cầu tự động hóa nhanh chóng và đáng tin cậy. Van hoạt động bằng cách kết hợp thân van cầu với bộ truyền động khí nén, giúp đĩa van nâng lên hoặc hạ xuống thông qua áp suất khí. Cơ chế này cho phép đóng/mở hoặc điều tiết dòng chảy một cách linh hoạt mà không cần can thiệp thủ công.

Ưu điểm nổi bật của van cầu điều khiển khí nén bao gồm tốc độ phản hồi nhanh, phù hợp với các quy trình đòi hỏi đóng mở liên tục hoặc điều tiết theo chu kỳ. Loại van này thường được tích hợp với hệ thống điều khiển trung tâm như PLC để quản lý tự động toàn bộ hệ thống.

Ngoài ra, với thiết kế thân van bền chắc và bộ điều khiển có độ kín cao, van cầu điều khiển khí nén có thể hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt, chịu được áp suất và nhiệt độ cao. Đây là lựa chọn lý tưởng khi bạn cần một thiết bị vừa mạnh mẽ, vừa thông minh cho hệ thống vận hành liên tục. để đóng/mở hoặc điều tiết tự động, tích hợp hệ thống điều khiển từ xa.

Gợi ý chọn van cầu theo nhu cầu sử dụng

Việc lựa chọn van cầu phù hợp không chỉ giúp tối ưu hiệu suất vận hành mà còn đảm bảo tuổi thọ hệ thống và tiết kiệm chi phí bảo trì.Để tiện cho bạn đọc theo dõi và so sánh, bảng dưới đây tổng hợp nhanh các loại van cầu phù hợp với từng nhu cầu sử dụng phổ biến:

Nhu cầu sử dụng	Gợi ý loại van cầu phù hợp
Hệ thống hơi nóng	Van cầu hơi thép
Hệ thống nước sinh hoạt	Van cầu gang, van cầu đồng
Hệ thống hóa chất ăn mòn	Van cầu inox hoặc van cầu nhựa
Yêu cầu tự động hóa	Van cầu vận hành bằng khí nén hoặc điện
Không gian lắp đặt hạn chế	Van cầu tay gạt, van cầu ty chìm
Công trình công nghiệp lớn	Van cầu mặt bích inox hoặc thép

Đây chỉ là một số hệ thống tiêu biểu và một số gợi ý. Nếu bạn đang cần tư vấn sử dụng van cầu cho những hệ thống đặc thù nào khác, đừng ngần ngại liên hệ Van miền nam để được hỗ trợ về kỹ thuật và dự toán chi phí.

Tham khảo báo giá van cầu mới nhất 2025 tại Van Miền Nam

Việc xác định chi phí đầu tư cho hệ thống van cầu cần dựa trên nhiều yếu tố kỹ thuật và thực tế thi công. Một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến báo giá van cầu như kích thước van, chất liệu cấu tạo, điều khiển bằng tay hay tự động,…

Dưới đây là bảng giá tham khảo giúp bạn hình dung sơ bộ chi phí đầu tư ban đầu cho từng dòng van cầu phổ biến:

Loại van cầu	Giá tham khảo (VNĐ)
Van cầu gang DN50	600.000 – 900.000
Van cầu hơi inox DN80	1.800.000 – 3.200.000
Van cầu mặt bích thép chịu nhiệt DN100	2.500.000 – 5.000.000
Van cầu điều khiển khí nén	4.000.000 – 8.000.000
Van cầu chữ ngã thép DN25	500.000 – 1.000.000
Van cầu điều khiển điện Hàn Quốc DN100	5.000.000 – 8.000.000
Van cầu bầu Hàn Quốc DN150	8.000.000 – 10.000.000

Lưu ý: Giá trong bảng chỉ có giá trị tham khảo. Chi phí thực tế có thể thay đổi theo thương hiệu, tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện lắp đặt và chính sách chiết khấu theo số lượng.

Van cầu là một trong những thiết bị quan trọng trong hệ thống đường ống, dùng để điều tiết lưu lượng dòng chảy một cách chính xác. Tại Van Miền Nam, chúng tôi cung cấp đa dạng các dòng van cầu, phù hợp cho nhiều môi trường làm việc từ nước sạch, hơi nóng đến hóa chất, dầu khí.

Chúng tôi là đơn vị phân phối chính hãng từ các thương hiệu uy tín như Wonil, Ravis, Samwoo,… Cam kết sản phẩm có đầy đủ chứng nhận CO-CQ, hỗ trợ kiểm định, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong xây dựng, công nghiệp.

Van Miền Nam nổi bật với dịch vụ tư vấn kỹ thuật chuyên sâu, báo giá nhanh, hàng có sẵn số lượng lớn và hỗ trợ giao hàng toàn quốc. Đội ngũ kỹ thuật nhiều kinh nghiệm sẵn sàng đồng hành cùng quý khách từ khâu lựa chọn đến lắp đặt, vận hành và bảo trì.

Liên hệ ngay hotline  0928.613.555 để được hỗ trợ và nhận báo giá tốt nhất cho sản phẩm van cầu phù hợp nhu cầu sử dụng của bạn!